B kompleks obuhvata 8 vitamina, a jedan od njih je i vitamin B12. On je značajan za funkciju svake ćelije u organizmu ali najveći uticaj ima na nervni sistem i obnavljanje ćelija krvi. U odnosu na sve druge vitamine je specifičan po tome što ga stvaraju isključivo bakterije i poneke posebne vrste algi. Kada je reč o ljudskoj ishrani nalazi se isključivo u hrani životinjskog porekla jer životinje unose bakterije sa hranom. Zbog njegove složene hemijske strukture i farmaceutska industrija proizvodi suplemente tako što koristi bakterijske kolonije.
Vitamin B12 predstavlja zapravo veći broj jedinjenja koja su veoma slična, a oblik koji se najčešće prodaje i dodaje hrani je cijanokobalamin, koji je najotporniji na spoljašnje uticaje. U retkim slučajevima, skupi suplementi sadrže i druge oblike ovog vitamina. Poslednjih godina novinski članci i internet su preplavljeni tekstovima o lekovitom uticaju ovog vitamina, o njegovom uticaju na prevenciju srčanih oboljenja, demencije, raka i Alchajmerove bolesti, mada studije nisu potvrdile nijedan od ovih pozitivnih efekata. Pravi razlog za uzimanje vitamina B12 jeste nedostatak istog, a ne lečenje raznih oboljenja.
Nedostatak vitamina B12 se manifestuje poremećajima nervnog sistema a ukoliko dugo traje može dovesti i do nepovratnih promena na moždanom tkivu. Od simptoma su primetni slabost, depresija i loša memorija, kao i anemija koja se može javiti odmah ili kasnije. Takođe se može javiti utrnulost ruku i nogu, žućkast ten, poremećaji razmišljanja, problemi sa ravnotežom isl. Treba reći da prosečne zalihe koje se nalaze u telu zdrave odrasle osobe su dovoljne za 2 do 5 godina, kao i to da postoje kategorije ljudi koji su sklonije nedostatku vitamina B12.
Na prvom mestu to su striktni vegetarijanci, jer se vitamin B12 nalazi samo u namirnicama životinjskog porekla i najbolji izvori su: teleća jetra, školjke, riba i sve vrste crvenog i belog mesa. Vegetarijanci unose vitamin B12 ili preko tableta ili preko nekih instant žitarica koje se koriste za doručak, a obogaćene su ovim i drugim vitaminima tokom procesa proizvodnje. Osim vegetarijanaca, osobe koje imaju problema sa želucem ili crevima spadaju u rizičnu kategoriju jer preuzimanje vitamina B12 zavisi od želudačne kiseline i jedne supstance poznate kao intrinsik faktor, koja se takođe stvara u želucu. Tako je vitamin B12 zapravo i otkriven: kod osoba kod kojih su, zbog razvoja sistemske bolesti, bile razorene ćelije koje stvaraju intrinsik faktor u želucu došlo je do pojave anemije. Nedostatak vitamina se često javlja i kod hroničnih alkoholičara, kod osoba koje se slabo hrane zbog siromaštva ili verskih ubeđenja, kao i kod starijih osoba zbog slabije funkcije creva i želuca. Veliki broj lekova može smanjiti preuzimanje vitamina B12 iz creva i među njima su andol, metformin, Nexium, Zantac, Prilosec, oralni kontraceptivi, a tu je i pušenje. Najprecizniji test za detekciju vitamina B12 u krvi je na osnovu koncentracije metilmalonske kiseline. Uzimanje suplemenata je prema studijama potpuno neškodljivo za osobe koje su zdrave, ali i neke retke, neispoljene bolesti za koje postoji predispozicija mogu biti pokrenute pri upotrebi.
